(UNIMIE, GM. ŁOBEZ) Badając dzieje Ziemi Łobeskiej nie sposób sobie nie zadać pytania, gdzie i kiedy na naszym terenie pojawili się pierwsi ludzie i skąd pochodzili. Brak opracowań podejmujących ten temat był przyczynkiem do przeprowadzenia analizy literatury związanej z pradziejami Pomorza oraz kwerendy materiałów archiwalnych znajdujących się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie – wnioski są zaskakujące.
Zamieszkujemy obszar, który w przeszłości był wyjątkowo nieprzyjazny człowiekowi. Przed blisko milionem lat zapanowała tu epoka lodowcowa i kiedy w innych punktach świata rozwijała się cywilizacja, na Pomorzu panowała pustynia lodowa. Wprawdzie bywały okresy interglacjalne, fazy i oscylacje, w których klimat ulegał złagodzeniu, to jednak w trakcie ostatniego zlodowacenia północnopolskiego, około 25 tys. lat temu, nastąpiło maksimum zlodowacenia. Grubość warstwy lodu dochodziła do kilkuset metrów, a w niecce bałtyckiej nawet do 2 km. Wieczna zmarzlina sięgała 100 m w głąb ziemi. Pod koniec tego okresu – plejstocenu, około 15 tys. lat temu, nastąpiły poważne wahania klimatyczne i znaczny wzrost temperatury. Przed około 12,8 tys. lat rozpoczął się ostatni okres plejstocenu, młodszy dryas o subarktycznym klimacie. Pomorze porastała wówczas tundra, idealne środowisko dla reniferów. I właśnie z tego okresu pochodzi najstarszy zabytek z naszego obszaru, znaleziony w Unimiu, gmina Łobez. Tak więc pierwsi ludzie na naszym terenie pojawili się już około 12 tys. lat temu i miało to miejsce w Unimiu.
Pochodzący z Unimia zabytek archeologiczny tzw. ostrze trzoneczkowate, datowane między 12,6-11,6 tys. lat temu, wykonane z krzemienia, używane było jako grocik strzały, jest dowodem na penetrację Pomorza przez ludność pochodzącą z południowego wschodu, tzw. kultury świderskiej (mazowszańskiej). Jego wymiary to 4,4×1,2×0,45 cm i należy go zaliczyć do jednego z najstarszych zabytków na Pomorzu (obecnie znajduje się w zbiorach MNS). Obszar zajmowany przez kulturę świderską rozciągał się od Odry na wschód, obejmując ziemie dzisiejszej Polski, Litwy część Ukrainy i Białorusi. Ludność prowadziła koczowniczy tryb życia, podążając za reniferami polowała. Co ciekawe, grocik wykonany został z krzemienia, którego wychodnia znajduje się w Mielniku nad Bugiem, a nie jak większość pomorskich narzędzi krzemiennych z krzemienia bałtyckiego, narzutowego. Może to świadczyć o szerokich kontaktach ludności w okresie schyłkowego paleolitu. (…) Bogdan Przybyła
Więcej w bieżącym papierowym wydaniu „Nowego Tygodnika Łobeskiego”
